Genel Bilgiler

SIK KARŞILAŞILAN SORULAR: 

• Çocuklar da erişkinler gibi kalp hastası olabilir mi? 
  Sanılanın aksine, kalp hastalığı sadece erişkinlerin hastalığı değildir. çocuklarda da kalp hastalığı görülebilir. Bunların Çoğunluğu doğuştan kalp hastalıklarıdır. Daha seyrek olarak akut eklem romatizması veya Kawasaki hastalığı gibi durumlardan sonra da kalp hastalığı edinilebilir.
• Doğuştan kalp hastalığı nedir? 
  Bebek anne karnındayken, ilk üç ayda kalp gelişimini tamamlar. Bu gelişim sırasında oluşabilecek sorunlar kalbin normal gelişimini engelleyebilir, odacıklar arasında delik oluşmasına, damarlarda veya kapaklarda darlıklara, yetersizliklere neden olabilir. Bazen kalp odacıklarının oluşumunda ve damar bağlantılarında daha karmaşık bozukluklar da görülebilir. Kalbin anne karnında normalden farklı gelişmesinden kaynaklanan ve doğuştan itibaren olan bu hastalıklara DOĞUŞTAN (KONJENİTAL) KALP HASTALIĞI denir. Bu hastalıkların çoğu doğumdan sonra ilk yıl içinde belirti verir. Bazen hastalık doğuştan beri olsa da, belirtileri daha sonraki yıllarda ortaya çıkabilir.
• Çocuklarda görülen kalp hastalığının nedenleri nelerdir? 
  Doğuştan kalp hastalıklarının gelişiminde birçok faktör rol oynar, ancak hastaların sadece %10'unda neden kesin olarak belirlenebilmektedir. Genetik bozuklukların yanı sıra, gebelikte kalbin gelişimi sırasında olumsuz rol oynayabilecek çevresel faktörler de etkilidir. Bilinen çevresel riskler arasında annede şeker hastalığı veya romatizma hastalığının olması, gebelik sırasında enfeksiyon geçirilmesi (örneğin kızamıkçık), ilaç kullanılması yer alır. Genetik bozukluklar aile içinde kalıtım gösterebileceği gibi, annenin gebelik yaşının ileri olmasına bağlı olarak sadece o bebekte de görülebilir.
• Kalp hastalığı çocuklarda sık mıdır? 
  Doğan her yüz bebekten yaklaşık olarak birinde doğuştan kalp hastalığı bulunma riski vardır. Bu risk çeşitli genetik ve çevresel etkilere göre değişebilir. Örneğin ailede birden fazla kişide doğuştan kalp hastalığı varsa, bu hastaların akrabalık dereceleri yakınsa (örneğin kardeş veya ebeveyn hastaysa) ailede hastalığın tekrarlama riski %1'den daha yüksektir. Ancak ailedeki erişkin kişilerde görülen koroner kalp hastalığı doğuştan kalp hastalıkları açısından bir risk oluşturmaz.
• Kalp hastası olan bir çocukta ne gibi belirtiler olur? 
  Doğuştan kalp hastalıklarının hepsi doğumdan itibaren bulunmasına rağmen hastalığın cinsi ve derecesine göre bulgular farklı zamanlarda ortaya çıkabilir. Büyük çoğunluğu bebeklikte belirti verir. Bir bebeğin sık ve zor nefes alması, annesini emerken zorlanması ve yorulması, kilo alamaması, ağız çevresinde, dilde ve tırnak diplerinde morarma olması, sık akciğer enfeksiyonu geçirmesi doğuştan kalp hastalığı belirtisi olabilir. Bu bulguların hepsinin her zaman birlikte olması gerekmez. Belirtilerin bir kısmı ebeveynler tarafından fark edilebilse de çoğu zaman bebeği takip eden çocuk doktorunun dikkatini çeker. Bazı bebeklerde ise bu belirtiler olmadan doktorun duyduğu üfürüm nedeniyle kalp hastalığı araştırılır. Büyük çocuklarda bulgular bayılma, göğüs ağrısı, çarpıntı, yaşıtlarına göre çabuk yorulma şeklinde olabilir.
• Üfürüm nedir? 
  Kalp dinlendiğinde kapakların kapanma sesi net olarak duyulur. Kalpte bu seslerin dışında üfleme şeklinde farklı bir sesin bulunmasına üfürüm denir. Şiddetli üfürümler bir kalp hastalığının belirtisi olabilir fakat çocuklarda duyulan bütün üfürümler her zaman kalp hastalığına bağlı değildir. Hafif üfürümlerin çoğu MASUM ÜFÜRÜM denen ve sağlam kalpte de duyulabilen üfürümlerdir. Bazen üfürümün masum olup olmadığı kulakla dinlenerek ayırt edilemez ve ekokardiyografi gibi başka tetkiklere ihtiyaç duyulabilir.
• Kalp hastalığının tanısı için hangi yöntemler kullanılır? 
  çocuklarda görülen kalp hastalıklarının doğru tanısı ve zamanında tedavisi çok önemli ve hayat kurtarıcıdır. Tanı için en sık kullanılan yöntem ekokardiyografidir.
• EKOKARDİYOGRAFİ (EKO): 
  Ultrason dalgaları kullanarak kalbin yapısını ve işlevlerini inceleyen bir yöntemdir. çalışma şekli diğer ultrason aletlerine benzer, radyasyon yaymaz. Pediatrik Kardiyolojide hastalar ameliyat öncesi ve sonrası ekokardiyografi ile değerlendirilmekte ve düzenli aralıklarla izlenmektedir. Ekokardiyografi ayrıca ameliyat sırasında cerrahi ekibe veya girişimsel kateter işlemleri sırasında kardiyoloğa daha ayrıntılı bilgi vermek amacıyla da kullanılmaktadır. Anestezi altındaki hastanın yemek borusundan girilerek yapılan bu işleme transösofajiyal ekokardiyografi adı verilmektedir. Fetal ekokardiyografi riskli gebelerin bebeklerinin kardiyolojik incelemesidir. Bu yöntem sayesinde henüz doğmamış bebekte 19-20. gebelik haftasından itibaren annenin karnından yapılan incelemeyle doğuştan kalp hastalıkları araştırılmaktadır.
• GÖĞÖS RÖNTGENİ:   
  Kalbin büyüklüğünü, şeklini, akciğer damarlarını göstererek alttaki kalp hastalığı hakkında kabaca bilgi verir
• EGZERSİZ TESTİ:   
  Bu test, egzersiz sırasında yakınmaları olan hastalarda yakınmaların ortaya çıkışını gözlemek amacıyla, bazı ritim bozukluklarında, doğuştan kalp hastalıklarının ameliyattan önce veya sonra değerlendirilmesinde, çocuğun egzersiz kapasitesini yaşıtlarıyla kıyaslamada kullanılabilir.
• HOLTER TESTİ:   
  Kalp ritmindeki değişiklerin belirlenmesi için kullandığımız en basit yöntem elektrokardiyografidir. Bu kısa süreli ritm kaydının tanısal olmadığı ve daha uzun süreli kayıtların gerektiği durumlarda, hastaların hastanede yatmalarına gerek olmadan ve günlük aktiviteleri kısıtlanmadan 24 saatlik sürekli EKG kayıtları HOLTER cihazları sayeside alınabilmektedir.
• KALP KATETERİZASYONU/ANJİOGRAFİ (ANJİYO):   
  Eko’nun yeterli bilgi vermediği, ameliyatın planlandığı hastalarda tanı amacıyla uygulanır. Bazı doğuştan kalp hastalıklarında ise ameliyata gerek kalmadan kateter sırasında tedavi de mümkündür. Her yaştaki çocuğa hatta yenidoğanlara uygulanabilir.
• çocuklarda görülen kalp hastalıkları için ne tip tedaviler uygulanır?   
  Doğuştan kalp hastalıklarının çoğunun tedavisi ameliyatla yapılır. Hastaların bir kısmı erken müdahale edilmediği zaman kaybedilebilir. Bunun yanı sıra bazı küçük kalp delikleri kendiliğinden kapanır, bazıları ise hiç kapanmasa da çok küçük oldukları için ömür boyu ameliyat edilmeden takip edilebilir. Kateter ile tedavisi mümkün olan doğuştan kalp hastalıkları da vardır. Kapak ve damar darlıkları kateter sırasında balon ile genişletilebilir, bazı özellikteki kalp delikleri de kateter yardımıyla kapatılabilir. Her hastalık için farklı tutum gereklidir. Takip ve tedavinin şekline, zamanlamasına izleyen çocuk kardiyologunun karar vermesi gerekir. Ameliyat edilecek birçok hastaya ekoya ek olarak kateter-anjiografi de uygulanır, bulgular çocuk kardiyoloji ve kalp damar cerrahisi bölümlerinin katıldığı toplantıda tartışılarak konsey kararı alınır. Konsey kararı ameliyatın şeklini ve zamanını belirmeyi amaçlar.
• çocuklarda kalp hastalığı kendiliğinden düzelebilir mi?   
  Bazı doğuştan kalp hastalıkları kendiliğinden düzelebilir. Bunlar kulakçıklar veya karıncıklar arasında bulunan küçük deliklerdir. Ancak bu hastaların da deliğin kapanma sürecinde çocuk kardiyologu tarafından düzenli takip edilmeleri gereklidir.
• Tedavi için beklenen belli bir yaş var mıdır?   
  Doğuştan kalp hastalıklarının çoğu ameliyatla tedavi edilir. Her hastalık için farklı bir zamanlama söz konusudur. Sanıldığının aksine her yaştaki çocuğa kalp ameliyatı uygulanabilir. Bunun için belli bir yaş veya kilo sınırlaması yoktur. Bazı kalp hastalıklarında yenidoğan döneminde acil olarak yapılan ameliyat hayat kurtarır. Bazı kalp hastalıklarında ise deliklerin kendiliğinden kapanma potansiyali nedeniyle daha uzun süre beklenebilir. Bu hastaların da çocuk kardiyolojisi kontrollerine düzenli olarak gitmeleri gereklidir. Takipten çıkan hastalar bazen çok beklenildiği için ameliyat şansını kaybedebilirler.