Göz sağlığı denildiğinde genellikle görme bozuklukları ve gözlük ihtiyacı akla gelir. Ancak gözde tümörler veya zamanla kötü huylu hale gelebilecek bazı lekeler de ortaya çıkabilir. Göz tümörleri iyi huylu (benign) veya kötü huylu (malign) olabilir ve erken teşhisle tedavi edilebilir.
Gözde Tümör Neden Olur?
Göz tümörleri, gözün iç yapılarında veya çevresindeki dokularda hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalması ile oluşan kitlelerdir. Bazıları iyi huylu olup yavaş büyüyerek ciddi bir probleme yol açmazken, bazıları hızlı ilerleyerek görme kaybına ve hatta yaşamı tehdit edici durumlara neden olabilir.
Kimler Daha Fazla Risk Altında?
Göz tümörleri her yaşta ortaya çıkabilse de bazı risk faktörleri tümör gelişme olasılığını artırır:
-Genetik yatkınlık: Özellikle retinoblastom gibi bazı tümörler ailesel geçiş gösterebilir.
-Güneş ışınlarına aşırı maruz kalma: UV ışınları, göz yüzeyinde ve göz kapaklarında tümör gelişimine neden olabilir.
-Bağışıklık sistemi hastalıkları: Bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde bazı göz tümörleri daha sık görülür. Bazı kimyasallara maruz kalma: Uzun süreli kimyasal maruziyet göz kanseri riskini artırabilir.
Göz Tümörlerinin Belirtileri
-Gözde veya göz çevresinde şişlik ya da kitle hissi
-Görme bozuklukları (bulanık görme, görme alanında kayıplar, ışık çakmaları)
-Gözün renkli veya beyaz kısmında fark edilen yeni lekeler
-Gözde sürekli kızarıklık veya tahriş hissi
-Göz bebeğinde anormal beyaz parlama (özellikle çocuklarda)
-Gözün dışa doğru itilmesi veya şekil değişikliği
-Göz kapağında iyileşmeyen yara veya şişlik
Sık Görülen Göz Tümörleri
Gözde gelişebilecek birçok farklı tümör türü vardır. Bunların bazıları iyi huyluyken, bazıları kötü huylu olabilir.
1.Retinoblastom (Çocukluk Çağı Göz Kanseri)
-Genellikle küçük çocuklarda görülür.
-Göz bebeğinde beyaz parlama (kedi gözü refleksi) ile fark edilir.
-Erken teşhisle başarıyla tedavi edilebilir.
2.Uveal Melanom (Göz İçi Kanseri)
-Yetişkinlerde en sık görülen kötü huylu göz tümörüdür.
-Gözün renkli kısmında (iris) veya göz içindeki damarlı tabakada (koroid) gelişebilir.
-Görme kaybına, göz içinde basınç hissine ve ışık çakmalarına neden olabilir.
3.Göz Kapağı ve Orbita Tümörleri
-Göz kapağında iyileşmeyen yara, kalınlaşma veya renk değişimiyle kendini gösterir.
-En sık bazal hücreli karsinom türünde görülür ve güneşe maruz kalma en önemli risk faktörüdür.
-Orbita; göz küresinin yerleştiği boşluktur. Bu bölgenin tümörlerinde göz küresinde öne itilme, çift görme, göz hareket kısıtlılıkları izlenebilir.
4.Konjonktiva Tümörleri (Göz Beyazında Gelişen Tümörler)
-Göz beyazında pembe veya beyazımsı kabarık kitle şeklinde ortaya çıkar.
-Erken dönemde damla tedavisi, dondurma tedavisi (kriyoterapi) ve cerrahi olarak müdahale edilebilir.
5.Vitreoretinal Lenfoma (Göz İçi Lenfoma)
-Göz içindeki sıvı veya retina tabakasında gelişebilir.
-Genellikle geçmeyen göz iltihabı ve bulanık görme şikayetleri ile fark edilir.
-Bağışıklık sistemi zayıf olan ve yaşlı bireylerde daha sık görülür.
6.Metastatik Göz Tümörleri (Vücuttan Göze Yayılan Kanserler)
-Başka bir organın kanseri göze sıçrayarak tümör oluşturabilir.
-Vücudun başka yerinden göze yayılan tümörler en çok meme kanseri ve akciğer kanseri ile ilişkilidir.
-Hiçbir belirti vermeyebileceği gibi görme kaybı ile de fark edilebilir.
Gözdeki Tümör ve Lekelerin Teşhisi Nasıl Konur?
Eğer gözde anormal bir leke veya kitle fark edilirse, doktor şu yöntemleri kullanarak teşhis koyabilir:
-Göz muayenesi ve detaylı inceleme
-Özel ışık ve büyütme sistemleriyle yapılan
görüntüleme testleri
-Göz ultrasonu (tespit etmek için)
-MR, tomografi
-Gerekirse biyopsi (şüpheli lezyonlardan
örnek alınarak detaylı inceleme yapılması)
Tedavi Yöntemleri
Tümör veya tehlikeli lezyonların büyüklüğüne ve türüne göre tedavi yöntemleri değişebilir:
-Göz damlaları ile ilaç tedavisi
(erken dönemde etkili olabilir)
-Kriyoterapi (soğukla dondurarak tedavi)
-Lazer tedavisi
-Cerrahi müdahale (gerekirse tümör alınır)
-Işın tedavisi (Radyoterapi)
-Kemoterapi
Göz Tümörlerinden Korunma Yolları
-Güneş gözlüğü kullanın: UV ışınları bazı göz lezyonlarına ve tümörlerine yol açabilir.
%100 UV korumalı gözlükler tercih edilmelidir.
-Düzenli göz muayenesi yaptırın: Özellikle göz renginiz açık veya ailenizde göz hastalıkları varsa, yılda en az bir kez göz doktoruna muayene olun.
-Gözdeki değişiklikleri takip edin: Gözünüzde yeni bir leke, kızarıklık, şişlik veya görme bozukluğu fark ederseniz, vakit kaybetmeden doktora başvurun.
-Bağışıklık sisteminizi güçlü tutun: Dengeli beslenmek ve sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek, göz sağlığınızı korumanıza yardımcı olur.