Böbrek nakli yapılacak hastalar için kesin bir üst yaş sınırı yoktur.
Nakilden sonra takılan böbreğin reddini önlemek için verilecek ilaçlar vücut direncinizi ve savunmasını azaltacaktır. Bu nedenle yakın zamanda geçirilmiş bulaşıcı bir hastalık söz konusu ise bu hastalık tamamen iyileşene kadar ameliyat olmanız sakıncalıdır.
Kanser olan kişilere de böbrek nakli yapılabilir. Ancak bunun için önceden yeterli bir tedavi uygulanmış olması ve en azından 1 yıl süre ile hastalığın tekrarlanmadığını saptanması gereklidir.
Böbrek yetersizliğine yol açan bir kısım hastalıklarda takılan böbrekte de aynı hastalık nüksedebilir. Bu nedenle bazı diyaliz hastalarında nakil bir süre için geciktirilir.
Yakın zamanda kalp krizi veya kısmi felç geçirilmiş olması da ameliyatın ertelenmesini gerektirir. Söz konusu hastalıkların yeterince tedavi edilmesinden sonra böbrek nakli tekrar gündeme gelebilir.
Kadavra böbrek denildiğinde geçirilmiş bir kaza veya hastalık sonucu beyine kan akımının tamamen kesildiği ve geri dönüşü mümkün olmayan beyin hasarı geliştiği tespit edilen, yani tıbben ölmüş olduğu kabul edilen kişilerden kazanılan böbrek kastedilmektedir. Ancak bu kişinin solunum cihazı ve yoğun bakım tedavisi desteği ile solunum fonksiyonu ve organlara kan dolaşımının devamı sağlanır. Kadavra böbrek vericisinin tüm organlarının hasar görmemesi için kan dolaşımının bozulmamasına özen gösterilir. Böbrekler çıkarıldıktan sonra doku hasarının azaltılması için soğuk ortamda bekletilerek metabolizması yavaşlatılır. Soğuk ortamda saklanan böbreğin çıkarıldıktan 24 saat içerisinde alıcıya nakledilmesi gereklidir.
Sadece 18 yaş altı beyin ölümü gerçekleşen kişilerden bağışlanan organların paylaşımı, yine aynı yaş grubu çocuk hastalar için yapılır.18 yaş üstü bekleyen hastalar, öncelikle aciliyet durumlarına daha sonra bağışlanan organa olan doku uyumlarına, organ yetmezliğine girme ve listede bekleme sürelerine göre sıralanır. 30/01/2011 tarih ve 950 sayılı Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Sistemi Yönergesi'ne göre her organ ve doku için dağıtım ilkeleri belirlenmiştir. Bekleme listelerinin oluşturulması ve güncel tutulması ilgili organ nakil merkezinin ve merkezin organ nakli koordinatörünün sorumluluğundadır.
Kadavra listesine kayıt olmak için; öncelikle Nefroloji muayenesi için randevu alacaksınız. Nefroloji muayenesi sonrasında ileri tetkik ve uzman konsültasyonları yapılacaktır. Dosyanız konsey toplantısında incelendikten sonra uygun bulunduğunuzda Doku ve PRA (Panel Reaktif Antikor) tetkikleriniz yapılarak kadavra listesine alınacak ve Sağlık Bakanlığı Ulusal Bekleme Listesine kayıt olduğunuz size bildirilecektir. Bekleme listesinde iken alt ay da bir PRA, Nefroloji muayenesi, hepatit B, hepatit C taşıyıcısı iseniz Gastroentroloji bölümü tarafından muayenenizin tekrarlanması gereklidir. Nakil ekibimiz, en iyi şartlarda en uygun böbreği size nakletme prensibi ile çalışmaktadır. Sizin de aynı hassasiyetle başarılı olunması için destek olmanız gereklidir.
Bu sebeple bize bildirmeniz gereken durumlar şunlardır:
• Herhangi bir sebeple hastaneye yatarak tetkik veya tedavi gördüyseniz
• Herhangi bir enfeksiyon hastalığınız var ise
• Kan veya kan ürünü aldıysanız
• Adres veya telefon numarası değişikliği olmuş ise
• Uzun süreli şehir dışında olacaksanız
Bekleyen hasta sayısına karşın, organ bağışı yeterli sayıda olmadığı için, hastaya aylar içinde böbrek çıkabileceği gibi yıllarca beklemesi de gerekebilir.
Bir hastanede kadavra böbrek bağışı olduğunda, o merkezde sorumlu olan koordinatör tüm bilgileri bölge koordinasyon merkezine(BKM) bildirir. Ankara, İzmir, İstanbul, Antalya, Adana, Kayseri olmak üzere 6 bölge koordinasyon merkezi Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Merkezine(UKM) bilgileri ulaştırır. Böbrek dağıtımı UKM tarafından Ulusal Organ Nakli Bekleme Listesinde yapılan eşleştirme ve puanlamaya göre yapılır. Sağlık Bakanlığı Ulusal Bekleme Listesinin kriterlerine göre alıcının tespitinde kan gurubu, doku tipleri uyumu, yaşı, diyalize girme süreleri ve listede bulunduğu süre önemli belirleyici faktörlerdir. Bu bilgisayar programı böbreğin çıkmış olduğu bölgedeki hastalar arasında bir listeleme yapar. Bu listeleme sonunda böbreğin en uygun olduğu hastaya takılmak üzere böbrek hastanın kayıtlı olduğu merkeze organı gönderir.
Kadavradan organ nakli için çağırıldığınızda;
-En kısa sürede merkezimize ulaşmanız gerekmektedir.
-Size haber verildikten sonra yemek yemeyiniz,su içmeyiniz.
-Sosyal güvenceniz ile ilgili evraklarınızı ve kimliğinizi yanınıza alınız.
-Kullandığınız ilaçları ve evinizde var ise son yapılan tetkiklerinizi yanınıza alınız.
-Unutmayınız ki; kadavra için çağırıldığınızda böbreğin size takılacağı konusunda bir söz verilmemiştir.Ulusal Organ Nakli Bekleme Listesi puan durumunun yüksek olması ve tıbbi uygunluğun olması durumunda nakil gerçekleştirilecektir.
Böbrek nakli sonrası özellikle ilk aylarda oldukça fazla sayıda ilacı yüksek dozlarda kullanmanız gerekecektir. Bu yoğun ilaç kullanımı pratikte bazı hataların yapılmasına neden olmaktadır. Bu ilaç sayılarının çokluğu ve alınması gereken miktarların fazlalığı sizleri endişelendirebilir.
Ancak ilk aylarda zorunlu olarak kullanılan bu ilaçların sayısı ve miktarları giderek azalacaktır.İlaçların her birisinin kullanım amacı farklıdır. Bu nedenle kendiniz ilaçları kesmekten kaçınmanız, ilaçların kullanımıyla ilgili olarak endişeye düştüğünüzde hekiminize danışmaktan çekinmemeniz gerekir.
Nakil sonrası bakım
Bağışıklık sisteminiz yeni takılan böbreği de yabancı olarak görecektir ve onu atmaya (reddetme, rejeksiyon) çalışacaktır. Bu nedenle bağışıklık sisteminizi baskılayan bir takım ilaçları düzenli olarak kullanmanız gereklidir. Genellikle üç çeşit bağışıklık baskılayıcı ilaç almanız gerekmektedir.
Diyet konusunda diyaliz tedavilerine göre daha serbest olabilirsiniz. Ancak yine de çok fazla kilo almanız istenmemekte ayrıca fazla tuzlu yememeniz gerekmektedir.